Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής των BRICS στο Καζάν έφερε στο προσκήνιο ένα βασικό μήνυμα: ο κόσμος εκτός της Δύσης – ή αλλιώς, ο “Υπόλοιπος Κόσμος” – είναι πολύ μεγαλύτερος και πιο αποξενωμένος από τη δυτική ολιγαρχία. Πολλές χώρες από αυτόν τον υπόλοιπο κόσμο βλέπουν στους BRICS μια ελκυστική εναλλακτική για οικονομική και πολιτική συνεργασία, μακριά από την επιρροή της Ουάσιγκτον.
Η Έλξη των BRICS
Οι BRICS παρέχουν μια πλατφόρμα για την υιοθέτηση οικονομικών πολιτικών χωρίς την παρέμβαση δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ. Μετά τη σύνοδο του Καζάν, η συμμαχία έχει πλέον εννέα μέλη και 13 χώρες-εταίρους, όλες προσανατολισμένες στην πολυπολικότητα. Ένας από τους βασικούς στόχους τους είναι η δημιουργία “εναλλακτικών οικονομικών θεσμών που είναι πιο αντιπροσωπευτικοί και δημοκρατικοί”, σύμφωνα με την Geopolitical Economy.
Ο Πρόεδρος της Βολιβίας, Λουίς Άρσε, χαρακτήρισε το δολάριο ως “τύραννο”, τονίζοντας την ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις. Οι BRICS, που εκπροσωπούν πάνω από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ (σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης), προσφέρουν αυτή την ελπίδα.
Η Σύνθεση των BRICS
Οι πέντε αρχικοί ιδρυτές – Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική – έχουν πλέον ενισχυθεί με τέσσερα νέα μέλη: Αίγυπτο, Αιθιοπία, Ιράν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στη λίστα των 13 εταίρων περιλαμβάνονται χώρες όπως η Αλγερία, η Ινδονησία, η Νιγηρία και η Τουρκία. Ωστόσο, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία παραμένουν αναποφάσιστες, πιθανώς λόγω πιέσεων από τη Δύση.
Απειλή για το Δολάριο
Η “αποδολαριοποίηση” αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία της Ουάσιγκτον σχετικά με τους BRICS. Η συμμαχία ενθαρρύνει τα μέλη και τους εταίρους της να διεξάγουν συναλλαγές σε τοπικά νομίσματα αντί για δολάρια. Εάν αυτό συνεχιστεί, το καθεστώς του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα μπορεί να αποδυναμωθεί.
Οι κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ σε χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα έχουν ενισχύσει αυτή την τάση, καθώς πολλές χώρες θεωρούν τις αμερικανικές κυρώσεις και το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων ως απειλή για την οικονομική τους κυριαρχία.
Οι Επιδράσεις των Κυρώσεων
Οι κυρώσεις της Δύσης έχουν συχνά αντίθετα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, ενώ οι κυρώσεις στη ρωσική ενέργεια έχουν επιβαρύνει την Ευρώπη, η Ρωσία έχει βρει νέες αγορές για το πετρέλαιο και το φυσικό της αέριο. Παράλληλα, χώρες όπως η Κίνα βλέπουν τις κυρώσεις ως προειδοποίηση για το πώς οι δολαριακές τους καταθέσεις μπορεί να παγώσουν στο μέλλον.
Το Μέλλον των BRICS
Η στρατηγική των BRICS να ενισχύσουν την πολυπολικότητα και να μειώσουν την εξάρτηση από τη Δύση έχει τη δυναμική να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη. Καθώς περισσότερες χώρες εκδηλώνουν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν, η συμμαχία θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν ισχυρό αντίβαρο απέναντι στις παραδοσιακές δυτικές δυνάμεις.
